شهرک پتروشیمی مکران

خلاصه پروژه

توسعه پتروشیمی نگین مکران در استان سیستان و بلوچستان و منطقه چابهار به عنوان قطب آتی توسعه صنعت پتروشیمی مطرح می شود. شهرک پتروشیمی مکران در محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار واقع شده است که شامل طرح های اوره آمونیاک،متانول،متانول آمونیاک،انواع پلی اتیلن،آروماتیک،MEG،MTP و کریستال ملامین می باشد.

محدوده این مطالعات جهت طراحی حداقل نیازهای سایت اداری ، خدماتی و پایانه و خدمات ورودی این مجموعه بر مبنای بررسی ضوابط و مقررات بالادست و استاندارد های ملی و بین المللی مرتبط و بازدید از نمونه های مشابه خدمات غیر صنعتی در سایت صنعتی و با نگاهی تفصیلی به بخش های اداری ، خدمات شهری ، آتش نشانی ، بهداری ، گمرک و خدمات بار تدوین شده است.

از مهم ترین چالش های صنعت پتروشیمی در مناطق عملیاتی، ماندگاری و تثبیت نیروی انسانی است.در این راستا،تامین نیازهای اولیه نیروهای مستقر در منطقه مانند خدمات رفاهی،فرهنگی،درمانی،ایمنی،آموزشی و پرورشی و تامین انتظارات کارکنان شرکت و خانواده آن ها از جایگاه ویژه ای برخوردار است.برای این منظور لازم است که بخش غیر صنعتی در سایت صنعتی به عنوان بخش اداری و خدماتی این نیاز هارا تامین کند.همچنین خدمات بارگیری و گمرکی به همراه تمهیدات مورد نیاز رانندگان و مراجعان برای مجموعه تامین گردد.بدین منظور دو قطعه زمین در داخل سایت به عنوان بخش اداری-خدماتی در مرکز سایت و بخش خدمات ورودی و پایانه در جنوب و مبدا ورودی مجموعه با سطوح کاربری های تعیین شده بر اساس مطالعات  اولیه مشخص شده است.

زمین پروژه شامل دو بخش مرکزی و جنوبی است.زمین جنوبی به عنوان سایت اداری و خدماتی و بخش جنوبی به عنوان پایانه بار پیش بینی شده است. بخش اداری-خدماتی در مرکز سایت پتروشیمی به مساحت 6 هکتار که بخش اداری و خدماتی مجموعه را شامل فضاهای اداری،خدمات شهری،بانک و بیمه ، مخابرات،نمایشگاه،آمفی تئاتر،رستوران بهداری،آتش نشانی،تجاری و آزمایشگاه تامین می نماید و بخشی از آن بایستی برای توسعه آتی اداری-خدماتی ذخیره گردد.بر اساس مساحت ابلاغی از سوی کارفرما در برنامه طرح،11750 مترمربع بنا،1500مترمربع پارکینگ سواری و 40000 مترمربع آماده سازی زمین در این بخش پیش بینی شده است.در بخشی از زمین هلی پد برای دسترسی هلیکوپتر پیش بینی شده است که در طراحی بایستی مدنظر قرارگیرد.همچنین دکل مخابراتی سایت در جنوب آن نصب شده است.

در زمین جنوبی،خدمات ورودی و پایانه بار در نظرگرفته شده است.بخش های اداری،خدماتی رفاهی خودرویی،محوطه سوخت گیری و تعمیرات به مساحت 4/7هکتار برای خدمات ورودی و پایانه و اا هکتار ذخیره و توسعه آینده در این زمین پیش بینی شده است.بر اساس مساحت ابلاغی از سوی کارفرما در برنامه طرح،6750 مترمربع بنا،5000مترمربع پارکینگ باری،500مترمربع پارکینگ سواری و 36000مترمربع آماده سازی زمین در این بخش پیش بینی شده است.

برای جانمایی ساختمان ها در داخل سایت،بایستی عوامل مختلف اقلیمی،فرهنگی و اجتماعی مدنظر قرار می گرفت.مجموعه خدمات اداری مرکزی سایت پتروشیمی بایستی نمایانگر و معرفی کننده مجموعه می بود.در طرح بدنه ساختمان زیبایی رو به معبر ورودی قرار داده شد.بر اساس ظوابط طرح جامع و تفصیلی سایت پتروشیمی مکران،کشیدگی بناها بایستی شرقی غربی باشد.در بدنه شرقی بایستی با ایجاد بدنه سبز یا بادشکن در برابر باد مزاحم ایجاد می شد که در این بخش باغ ایرانی اجرا شده است.رعایت بافت ساختمانی نیمه فشرده حدود 45 درصد در سایت الزامی بود.در عین حال بایستی امکان کوران هوا در ساختمان فراهم می شد.تا حد امکان باید بازشوها و ورودی بناها درضلع شمال و شرق قرار می گرفت.

برای تامین شرایط اقلیمی،فضای ارتباطی بین ساختمان ها سرپوشیده شد و فضای بین ساختمان ها با پوشش سبز با حداقل عرض 3 متر درنظر گرفته شد.با ایجاد رواق پیرامون ساختمان،مسیرهای پیاده سرپوشیده شد تا از آفتاب شدید بر عابران جلوگیری شود.

در طرح، با توجه به نوع کاربری زمین  و مسائل اقلیمی، بناهای اصلی در پیرامون قرار گرفت تا یک نمای یکپارچه و هماهنگ در بیرون مجموعه وجود داشته و فضای داخلی محصوریت و سلسله مراتب داشته باشد.بنابراین توده حجمی کلی اداری،خدماتی،در پیرامون سایت جانمایی شد.آتش نشانی ضلع جنوبی زمین را تشکیل داد تا دسترسی مجزا از جنوب داشته و امکان داشتن  محوطه اختصاصی را داشته باشد.هلی پد بر روی بام قرار گرفته و در طراحی سازه لحاظ گردید.

از نظر توده گذاری حجمی سایت اداری-خدماتی،با توجه به طرح تفصیلی و مطالعه معماری بومی منطقه،ساختمان هایی پیرامون سایت با حیاط مرکزی درنظر گرفته شد تا ضمن ایجاد حریم فضاهای داخلی،معماری ایرانی و باغ ایرانی را در داخل ایجاد نماید.

باتوجه به اقلیم گرم منطقه، برای عبور کاربران در فضای باز بایستی تمهیدات مناسبی اندیشه می شد. برای این منظور با نگاهی به معماری بومی و ساختمان های تاریخی منطقه و نیز انطباق با راهکارهای پیشنهادی طرح تفصیلی،پیرامون ساختمان ها،رواق سرپوشیده یا با پوشش سبک پیش بینی شد که ارتباط بین کاربری ها در سایه و به دور از آفتاب شدید صورت پذیرد.همچنین بین ساختمان ها نیز تا حد امکان با ایجاد پوشش سبک و ایجاد سایبان تا حد امکان از آفتاب شدید بیرونی پرهیز خواهد شد.

در داخل فضای اداری حداکثر ارتفاع  دو طبقه پیش بینی شده و از ساختمان بلند پرهیز شده است.از لحاظ ارتباطات عمودی،با توجه به ثابت بودن حجم خارجی، در فضاهای اداری و رفاهی دو طبقه و در ساختمان خدمات خودرویی و جایگاه سوخت یک طبقه با ارتفاع زیاد با توجه به نیاز فضایی طراحی شد.فضاهای تاسیساتی اداری و رفاهی در بالای بخشی از ساختمان به ارتفاع تقریبی 2/50 متر پیش بینی شد تا به عنوان یک فضای میانی از نمایش خارجی این تجهیزات خودداری شود.به طور کلی بر اساس توصیه طرح تفصیلی ، یک فضای کاذب در بالای بام برای کاهش تبادل گرمایی با بیرون و صرفه جوری در مصرف انرژی طراحی شد.

در طراحی فضاهای معماری،پیش بینی جریان دائم هوا(کوران دو طرفه) در نظرگرفته شد.بخش مدیریت مجموعه در طبقه اول ساختمان اداری با امکان کوران و تهویه طبیعی مناسب قرار گرفت.

در داخل فضای اداری، یک فضای باز میانی، ارتباط بصری طبقات را مهیا کرده است. این فضا با ایجاد کوران و امکان ارتباط افقی بین فضاها ، سبب خنک شدن هوا می شود.

در طراحی بناها،چیدمان به صورت متمرکز و نزدیک به هم است.به این معنی که کل سایت به چند ساختمان تقسیم شده که شامل چند کاربری مرتبط به هم است.بدین ترتیب امکان تجمع فضاهای اداری،خدماتی و فنی میسر شده و بخشی از هزینه های اجرایی و بهره برداری کاهش می یابد.همچنین فضاهای تاسیساتی،موتورخانه و … متمرکز تر شده و تعداد تجهیزات مورد نیاز امکان کاهش دارد.در نتیجه هزینه اولیه اجرا و هزینه تعمیرات و نگهداری در دراز مدت کاهش می یابد.

همچنین با تجمیع ساختمان ها،امکان طراحی معماری با هویت و کیفیت بیشتر ایجاد شد.به علاوه از لحاظ اقلیمی با همجواری ساختمان ها از اتلاف انرژی کاسته می شود.