طرح ساماندهی میدان انقلاب

خلاصه پروژه

میدان انقلاب یکی از گوشه های تهران سال های 1310 تا 1320 شمسی است که به دست شهرداری وقت به سبک شهرهای اروپایی احداث گردید. این میدان تا سالهای 1330 دروازه ورودی تهران بود. با اضافه شدن اراضی طرشت به شهر تهران و توسعه تهران تا مرزهای کنونی، این میدان نقش دروازه بودن خود را از دست داد و مبدل به محل بزرگ تغییر وسیله نقلیه مسافرین داخل شهری شد. همانطورکه خصلت این چنین مکانهایی است، میدان انقلاب به محل تجمع انواع مشاغل کاذب و افراد بدون شغل تبدیل شده است، که سیمای بسیار نامطلوبی به این میدان داده است.

برداشت به کمک پرسنل آمارگیر و با استفاده از دوربین نشان داد که عابرین پیاده در پیاده روهای میدان انقلاب عمدتا از دو گروه تشکیل شده اند.

گروه اول کسانی هستند که در ایستگاه های اتوبوس یا تاکسی یا مسافرکش ها از آنها پیاده شده و خود را به سایر ایستگاه ها می رسانند این گروه بیشترین تعداد عابرین را تشکیل می دهند. قسمت کمتر از عابرین پیاده سهم کسانی است که تقریبا بطور همگن وارد کاربری های تجاری بدنه میدان شده و از آن خارج می شوند.

اهداف کلی ساماندهی بخش مرکزی میدان دربرگیرنده دو مورد اصلی زیر است:

• سهولت حرکت پیاده و سواره ، تفکیک و عدم تداخل آنها با یکدیگر
• ایجاد یک فضای شهری حائز اهمیت از نقطه نظر گذران اوقات فراغت و مکث با بهره وری از هویت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی محدوده

میادین به عنوان گشایش های فضایی، در ایجاد یک فضای شهری پویا و زنده نقش مهمی ایفا می نمایند. از این رو پردازش پتانسیل های بالقوه در این نقاط می تواند در امر دگرگون سازی سیمای کالبدی شهری، مورد بهره وری قرار می گیرد.

قابلیت وجودی میدان انقلاب با توجه به تمامی نقش های آن، این مسئله را امکان پذیر می سازد که ساماندهی این مهمترین بخش محدوده در قالب یک عنصر نمادین که در برگیرنده ویژگی های هویتی منطقه باشد، متجلی گردد.

ایده های اصلی ساماندهی بخش مرکزی میدان انقلاب با توجه به اهداف کلی آن در سه گزینه زیر خلاصه می گردد:

• ایده زیرگذر پیاده و حرکت سواره در همسطح به صورت چهارراه
• ایده روگذر پیاده از طریق بالا رفتن سطح میدان و حرکت سواره در همسطح بصورت چهارراه
• ایده روگذر پیاده با کمک عنصر نمادین پل پیاده و حرکت سواره در همسطح

راه حل سوم با در نظر گرفتن چندین عامل اصلی پیشنهاد شده است. یک عنصر نمادین به صورت رواقی بیضی شکل، حول میدان به گردش درآمده و علاوه بر آنکه عابرین پیاده می توانند ازآن به عنوان پل عبوری استفاده کنند، یک عنصر شاخص و یادمانی است که با فرم خاص خود ضمن تعریف یک فضای شهری مشخص، در نقش سمبل میدان انقلاب نیز قابل تاکید است. از آنجا که میدان انقلاب در وضع موجود از نظر شکل هندسی، به یک لوزی بزرگ شباهت دارد، فرم بیضی با حرکت های نرم خود بر این لوزی کاملا احاطه دارد. خطوط ارتباطی و اتصالی عابر پیاده از سطح همکف به سطح بالای بیضی از طریق رمپها، پله ها و پله های برقی که در نقاط مشخصی مستقر گردیده اند، امکانپذیر است.

بیضی مرکزی علاوه بر پوشاندن بدنه های مخدوش میدان، ضمن ایجاد یک ریتم پیوسته و همگن موجب پیوستگی و انسجام مجموعه ساختمان های بسیار متفاوت بدنه میدان می گردد. فضاهای به وجود آمده در سطح زیرین بیضی با خلق پرسپکتیوهای جدید در منطقه، از نظر دید و منظر شهری، بیننده را با فضاهای تازه تری مواجه می سازد. این عنصر نمادین علاوه بر نقش عملکردی خود در زمینه تفکیک عملکردهای پیاده و سواره ، به عنوان یک مکان گذران اوقات فراغت و مکث در محدوده انقلاب می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.